Thursday, February 25, 2016

Jasper beleef 'n herdruk!


Jasper-reeks:

Beyers-Boshoff, C.F.:  Jasper op hoërskool; Jasper die rugbyheld en Jasper se plaasvakansie( PROTEA, 2015 /2016)

Die gewilde reeks oor die manewales van Jasper en sy bende het reeds in 1959 verskyn, die eerste uitgawe het drie herdrukke beleef.  PROTEA uitgewers skep‘n tweede uitgawe en eerste druk, met splinternuwe meer speelse omslae , elke boek geklee in ‘n interessante agtergrond van geel, pers en seegroen.

In biblioteke het die reeks steeds in aanvraag gebly; miskien ook waar ouers bekend was met die reeks en dit weer aan die volgende geslag aanbeveel het. Dit het ‘n persoonlike her-lees regverdig; ek wou sien hoe ‘n volwasse leser in 2016 op die boeke reageer.  Die vraag is natuurlik of die boeke aanklank gaan vind by vandag se seuns?

Vanaf Jasper se hoërskool-dae word die leser geneem na ‘n tyd en omgewing van gewone kleindorpie- seuns en hul wêreld van rugby, perskes steel,  ‘n resies met seepkiskarretjies, kleiosse, skelm rook in ‘n rietbos, en tussendeur is hulle ook ‘n dapper bende wat help om diewe te vang.  As rugbyheld moet Jasper kompeteer met die nuwe seun wat ook losskakel speel en Jasper sy verkose posisie laat inboet. Sy ma dokter nog met kasterolie, die land se Provinsies is nog Transvaal en Vrystaat, en lyfstraf deur onderwysers is ‘n aanvaarde praktyk.

Van die drie boeke het ek Jasper se plaasvakansie die meeste geniet. Miskien ook as dorpsjapie wat nostalgies voel oor ‘n ongekunstelde plaaslewe soos beleef in die sestiger-jare.

Die seuns leer koeie melk, word vriende met Mossie ‘n plaaswerker, jag tarentale; kry 75sent vir ‘n broeishoender wat hulle verrruil vir patrone; hulle kry die blink gedagte om ‘n gewig aan die bul se stert vas te maak om te verhoed dat hy weer deur die rivier loop na die buurman se grond;  en ry donkies.

Jasper red ‘n hond en haar kleintjies uit ‘n brandende skuur, en sy grootste oomblik op die plaas is die jagluiperd wat hy doodskiet en oom Martiens van die dier se kloue red. Die suens vind uit ‘n arend op sy nes is ‘n moeilike kalant om mee kragte te meet, en bye moet ook met handskoene hanteer word!  Jasper en Ferdinand se klere word by die swemgat weggesteek, en hulle moet poedelnakend by die dominee se vrou verbykom. ‘n Verveelde Jasper laat val sy albasters in die kerk, en dominee se straf is dat hy kaartjies vir die Sondagskool-konsert moet verkoop. Hulle kry ook ‘n kans om Mossie bang te maak, maar word self ook bang gemaak deur die ondeunde Kiewiet.

Die boeresport-dag gee hul weer die geleentheid om deel te neem aan ‘n sakresies, ‘n hardloop kompetisie en ‘n resies op die rug van donkies.

Wanneer Jasper ‘n pop wen wat ‘n oulike meisie uigeloot het, verdwyn hy tipies seun. “ Jy kan maar sê hy het soos ‘n groot speld verdwyn”.

Hierdie reeks het ‘n belangrike plek in die ontwikkelingsgeskiedenis van die Afrikaanse kinder en jeugboeke in Suid Afrika, en as kulturele/sosiale  kommentaar  vertel die boeke ‘n verhaal van seuns wat nog verfrissend kind is; wat plesier vind in speel en kattekwaad op ‘n onskuldige wyse.

Lona Gericke Februarie 2016

 

     

 

Tuesday, February 23, 2016

Van prenteboeke tot Professor Fungus


Prenteboeke vir kleuters:

100 eerste woorde deur Cheeky Monkey Publishing( H&R, 2016) Afrikaans deur Charles Siboto

Wat is nou lekkerder vir nuuskierige kleintjies om ‘n boek te kry met loergaatjies en flappe?!

Die honderd eerste woorde is versprei deur die hardeband boek met ‘n loergaatjie en flappie op elke tweede bladsy waar kinders kan raai wat hulle deur die loergaatjie sien.

Die woorde is saamgegroepeer onder speelgoed, kos, klere, buite speel en badtyd saans.

Die plusunte van die boekie is die feit dat al die speelgoed en klere fotos van die item is; die hele aanbieding is heerlik kleurvol , die flappies se agtergrond kleure vertel waarop die woorde betrekking het, en die stewige hardeband belowe lang ure van vermaak en leer. Oulike aanbieding.

100 woorde oor diere deur Cheeky Monkey publishing( H&R, 2016) Afrikaans deur Charles Siboto

Diere bly nou maar ‘n groot gunsteling onder jong lesers, en dan is die diere hier regtige diere en sal hul leer om diere te identifiseer en ook deur die loergaatjie en flappies op te spoor. In die veld, die oerwoud, die see , in die wildernis en as troeteldiere is daar 100 items om te waardeer. Elke boek bevatdie 100 woorde op die agterbladsy in ‘n helderkleurige geel tabel.   Baie aanloklike boekies!

Wilde diere-feite en geite: kan ‘n olifant sonbrand? Deur Camilla de la Boyere met illlustrasies deur Aleksei Bitskoff. Afrikaans deur Kobus Geldenhuys.

4 stewige sagteband prenteboeke verskyn in die reeks. Die ander titels is Kan’n krokodil basketball speel?; Kan ‘n tier touloop? En Kan ‘n apie waterski? en ander vrae.

Hierdie is nou werklik 4 boeke wat veral kinders met ‘n goeie humorsin baie gaan geniet, terwyl hulle ook meer leer oor die gewoontes en eienaardighede van die spesifieke dier.

So vind ek uit dat ‘n baba olifant 10 liter melk in ‘n dag drink en die ma kan weglê aan 1400 appels! Baba olifante suig aan hul slurpe as hul snags troos soek; en een weeg soveel as 8 kinders. Hulle blyplek word op ‘n kaart aangedui, en elke boekie sluit af met ‘n poskaart deur die olifantaan ‘n mens-gesin.

Hierdie vier boeke is vanaf elke kleurvolle omslag met vrolike diere wat baljaar en hulleself geniet, en verder met elke bladsy net een groot heerlike skaterlag-ervaring. Hoogs aanbeveel.

Vir beginner lesers, 7+jariges:

Twee nuwe titels in die gewilde Professor Fungus reeks:

Professor Fungus en die diepsee-dilemma deur Jaco Jacobs met illustrasies deur Johann Strauss( LAPA, 2016)

Hierdie is die negende titel in die reeks, en weereens was ek nie teleurgesteld nie en kon die boek soos die vorige titels baie geniet.

Professor Fungus en sy vriend Igtus nooi Bennie en Jennie om hul te vergesel wanneer die nuwe spesiale duikboot V.I.S (Veeldoelige immerslewe seevaartuig) uitgetoets gaan word. Die duikboot moet die twee geleerdes help om vas te stel of daar ook ‘n Hipermegasuperdoeper Pylinkvis bestaan. So vaar hulle die dieptes in, met die robot Edison al brommende saam, want hy wil tog nie nat word nie. ‘n pylinkvis –ma laat hul boot sink, en dit is die twee kinder swat dit vir hulle moontlik maak om die eiland te verlaat waar hulle gestrand is; en Jennie het gelukkig ook die pylvis met haar selfoon op ‘n video vasgelê.

Jaco Jacobs het nou maar ‘n aanvoeling vir ‘n kind se ervaringswêreld en kan hul vermaak en nuuskierig maak om verder te lees. Johann Strauss se illustrasies bly absoluut ‘n groot vreugde en dra ongetwyfeld by tot die genot van die leeservaring.

Professor Fungus en die vreeslik gevaarlike tuinkabouters: Jaco Jacobs, met illustrasies deur Johann Strauss.( LAPA, 2016)

Die tiende titel in die reeks is weer propvol vermaak. Baie lesers sal saamstem dat daardie tuinkabouters in tuine nou nie juis die meeste mense se gunsteling tuinverfraaiers is nie; en ‘n mens kry ook soms so ‘n onheilspellende gevoel as jy een so stokstyf sien staan!

Jy was toe nie verniet ongemaklik nie, want Professor Fungus en die twee kinders ontdek in die verhaal dat tuinkabouters onskadelik mag lyk, maar pasop as Zenobia Ziervogel, Professor Fungus se grootste vyand, vanuit haar Zirkopter in die lug opdragte uitblaf aan haar onderdanige kabouter-linie wat maar te gereed is om die Professor se laboratorium te verwoes. Gelukkig is die robot Edison in staat om stemme na te boots, en so word Bennie ook gered.Die Professor se fantastiese ruk-en-rol-spaghetti eksperiment word ook ingesluit sodat energieke kinders dit kan probeer maak.

Lekker ligte vermaaklike leesstof wat beginner lesers sal aanspoor tot ‘n liefde vir boeke en lees. Johan Strauss beïndruk nogmaals met super aksie-belaaide prente.   

 

 

Wednesday, February 10, 2016

Van 'n meisie op die dak, kattemanewales tot die hasies wat wou slaap...


Steyn, Cecilia: Die meisie op die dak(  LAPA, 2016)

‘n  “Nuwe, aaklige, giggelgeel kombuis”, ‘n nuwe tuiste in een van die “goorste buurte” op die dorp. 

Estelle moet vrede maak met die feit dat haar pa wat in die tronk is omdat hy van geld verduistering aangekla is, sy en haar ma nou hier laat beland het. Dan is sy nog hoofmeisie by haar skool in die rykmansbuurt; en die matriekjaar lê voor! Stel jou net voor die geskinder van kinders wat sy sal moet verduur.

Maar die nuwe huis bring ook ‘n lekker kuier-kat  Cornelius; ‘n aantreklike donkerkop seun Aiden met ‘n voorliefde vir dak kuiertjies en skilder; toevallig toe ook die nuwe seun in haar matriek-klas. 

Hierdie is ‘n debuut jeugverhaal en “werk” want die skrywer laat geen van die struikelblokke in Estelle se lewe oorneem  nie. Haar aanslag bly lig en lesers sal ingetrek word deur die ontluikende vriendskap tussen Estelle en Aiden. ‘n Mens kry die gevoel dat Cecilia Steyn wesenlik ‘n romantikus is; sy wil liefde laat sëevier en die leeservaring lig en lekker hou.

Die pragtige omslag van die meisie op die dak is ‘n wenner en maak jou lus om die boek te lees! Welkom tot die wêreld van jeugboeke geskryf vir die genot van lees, Cecilia Steyn! Jy kan maar.

Marc de Bel: Kaskenades onder  die volmaan en  Die bal van Biljart(  PROTEA, 2016) Uit Nederlands vertaal deur Zandra Bezuidenhout.

Met Protea uitgewers se gebruiklike kwaliteit versorging van omslag, uitleg en in hardeband gebind, verskyn hierdie eerste twee titels in ‘n nuwe reeks, Robbie Ramkat.

Robbie was Kampioenkat van die Jaar, en volgens hom is hy nie vet nie, hy het net “so ietsie opgetel”! Hy sien uit na Kieta se verjaarsdagpartyjie; die enigste probleem is dat hy iets lekkers in die hande moet kry as geskenk sodat Bronko goed jaloers kan wees.

In die tweede boek, Die bal van Biljart,  moet hy en sy vriende die tennisbal waarop die superstar Bil Jart sy naam geteken het en dus uiters waardevol is , probeer opspoor en terugkry.  Hier is die beroemde sangeres Lola Lala ‘n moontlike verdagte. 

Ander karakters wat die leser ontmoet is Bamboes die Labrador vir wie Robbie baie versigtig is; Vaal-Willem van der Rot wat net weet hoe om hom uit te oorlê ; drie straatkatte en ‘n rooi afleweringswa van die Rooi Draak restaurant; ‘n “piepklein suurlemoengeel dwergpapegaaitjie; “ ‘n plek waar navorsing op diere gedoen word en waar Robbie ook die geleentheid kry om ‘n reddingspoging te doen.

Die Robbie Ramkat-lied word aan die einde van elke boek gegee; en indien die reeks gewild word, sal sy bewonderaars seker lekker wil saamsing as Robbie vertel van sy grasgroen oë en rooibruin hare en sy liefde vir die stylvolle sjarmante Kieta.

Vir beginner lesers behoort Robbie en sy vriende se avonture lekker leesgenot te verskaf.

Carl-Johan Forssén Ehrlin: Die hasie wat aan die slaap wou raak ( H&R, 2015)In Afrikaans vertaal deur Aldré Lategan.

Volgens die omslag van die boek is dit ‘n #1 internasionale blitsverkoper ; die skrywer vertel die “inhoud is gebaseer op kragtige sielkundige tegnieke vir ontspanning” en die doel is om kinders te help om makliker aan die slaap te raak by die huis, die skool of ‘n voorskoolse groepie.

Instruksies word gegee aan die verteller oor hoe om jou stem te gebruik deur beklemtoning, stadig lees of met ‘n kalm stem te lees.

Natuurlik stem ek saam dat dit duidelik is dat die skrywer se teks die tegnieke weerspieël en dui op kennis, maar persoonlik is ek baie nuuskierig om te weet hoe suksesvol dit plaaslik al gebruik is met kinders!

Jare van stories vertel aan kinders laat my dadelik soos volg reageer: 19 bladsye van teks ; ‘n paar naïwe illstrasies van ‘n grootoog hasie; ellelange teks wat gelees moet word om die kind/kinders uiteindelik aan die slaap te maak- watter ouer het hiervoor tyd?!  Ek sien al hoe die kindes dadelik belangstelling gaan verloor as ek begin met “Sommige mense raak dadelik aan die slap, terwyl ander eers ‘n rukkie vat voor hulle in droomland is, gaap – naam”.   En dan die titel : Die hasie wat aan die slaap wou raak-  die probleem gewoonlik is dat die kind nie wil slaap nie, en die ouer gebruik verskillende metodes om dit reg te kry- iets soos tone vryf; sy gunsteling storie oor en oor te lees; defnitief nie ‘n professionele publikasie geskryf vanuit ‘n sielkundige agtergrond en perspektief nie!

Nouja, sterkte aan die ouers of onderwysers wat gaan probeer met hierdie boek.

 

Lona Gericke   Februarie 2016